دفتر مرکزی
ساعت کاری
تست چاه ارت
تست چاه ارت
در شرکت صاعقه الکتریک طاها تست چاه ارت با انواع روشهای متداول و مطابق با تکنولوژی و استاندارد روز با انواع مختلف دستگاه های ارت تستر انجام می شود. این شرکت از شرکتهای با تاییدیه وزارت کار میباشد.و بعد از تست ارت و بررسی مهندسی سیستم ارتینگ گواهینامه تست چاه ارت صادر می نماید.
جهت آشنایی با نحوه تست چاه ارت ابتدا روشهای قدیمی و سپس روشهای جدید در این مقاله مورد بررسی قرار می گیرد.
تست چاه ارت چیست و چگونه انجام می شود؟
برای درک بهتر مفهوم اندازه گیری مقاومت چاه ارت باید بدانیم که ما یک مقاومت گسترده زمین داریم که مقاومت آن ایده آل بوده و به سمت صفر میل می نماید. حال بعد از اجرای چاه ارت کاری که انجام می شود این است که با استفاده از صفحه مسی و سیم مسی و مواد کاهنده به این مقاومت گسترده وصل می شویم .
حال با توجه به مقدار مقاومت مخصوص خاک و کیفیت لوازم مصرفی چاه ارت از جمله صفحه مسی، سیم مسی، مواد کاهنده و … مقدار مقاومت چاه متغیر خواهد بود.
برای تست چاه ارت نمی توان بطور مستقیم از مولتیمتر استفاده کرد چرا که اهممتر برای تعیین مقاومت از ولتاژ dc استفاده مینماید
و این باعث یونیزاسیون خاک و مسیر شده و اندازه گیری مقاومت چاه ارت را با خطا مواجه می نماید. لذا تست چاه ارت به روشهای زیر انجام میشود. زمانی که با یک اهممتر شروع به تست مقاومت چاه ارت می کنید چند مشکل اساسی در مقابل شما قرار میگیرد :
اول اینکه شما یک مقاومت مجهولی دارید که فقط به یک طرف آن یعنی جایی که حوضچه ارت قرار دارد دسترسی دارید و به مقاومت گسترده زمین دسترسی ندارید و در واقع مقاومت بین صفحه مسی چاه ارت و زمین گسترده مجهول شماست
با این حال اگر دو حلقه چاه ارت داشته باشید که یک حلقه از چاه ارت مقاومتش مشخص باشد و بخواهید تست چاه ارت مجهول را با دستگاه اهممتر تعیین کنید فکر میکنید چه اتفاقی می افتد؟
وقتی دو سر اهم متر را انتهای دو حلقه چاه ارت وصل می کنید ابتدا مقاومتی را مشاهده میکنید ولی در فاصله کمی این مقاومت کم شده و رفته رفته به سمت صفر میل می کند . دلیل این قضیه این است که ولتازی که دستگاه اهم متر ایجاد می کند dc میباشد و که موجب پلاریته شدن مسیر جریان خاک می گردد
روشهای اصلی تست چاه ارت:
- اندازه گیری مقاومت چاه ارت با دستگاه ارت تستر
- تست چاه ارت با ترانس ایزوله، ولتمتر و آمپرمتر
الف- تست چاه ارت با دستگاه ارت تستر
روش تست چاه ارت با دستگاه ارت تستر خود به دو دسته اصلی تقسیم می شود:
- اندازه گیری مقاومت چاه ارت با دستگاه ارت تستر سیمی
- اندازه گیری مقاومت چاه ارت با دستگاه ارت تستر کلمپی
تست چاه ارت با دستگاه ارت تستر سیمی
اندازه گیری مقاومت چاه ارت با دستگاه ارت تستر سیمی خود به سه روش زیر تقسیم میشود:
-
تست چاه ارت به روش سه سیمه
دستگاه ارت تستر دارای 3 پراپ و 3 بسته سیم تست 5 و 10 و 15 متری و 2 عدد سوند 3 متری است . بعد از اجرای چاه ارت ابتدا سوندها را در فاصله 5 متری و 10 متری مرکز چاه در یک خط مستقیم در زمین میکوبیم.
جهت تست دقیقتر مقداری آب نمک روی آن میریزیم تا اتصال خوبی با زمین برقرار کند . سپس سیم 5 متری را که معمولاً به رنگ سبز است را به چاه ارت وصل می نماییم و سپس سیم 10 متری که اغلب به رنگ قرمز است را سوند اول و سیم 15 متری که در بیشتر موارد به رنگ زرد است را به سوند دوم وصل می نماییم در پایان دستگاه را روشن کرده و سلکتور آن را روی بیشترین حالت قرار می دهیم و شستسی تست را به سمت پایین فشار می دهیم
اگر مقاومت زیر 100 اهم بود برای تست دقیقتر رنج را روی 100 تنظیم میکنیم و اگر پایینتر از 100 اهم بود رنج را روی 10 اهم تنظیم میکنیم و اگر پایینتر از 2 اهم بود روی 2 اهم قرار می دهیم لازم به ذکر است. یکی از بهترین دستگاه های ارت تستر، ارت تستر کیوریتسو دیجیتال میباشد.
مزایای تست چاه ارت تست سه نقطه ای
- تست دقیق تر نسبت به روشهای دیگر
- تست چاه ارت ارت سری چاه ارت ذر جاهایی امکان تست چاه ارت با روشهای دیگر میسر نمی باشد
- هزینه پایین تر قیمت دستگاه نسبت به کلمپی
معایب تست چاه ارت تست سه نقطه ای
- اندازه گیری مقاومت چاه ارت در مکانهایی که بتن و یا آسفالت هست به سختی انجام می شود.
- اندازه گیری مقاومت چاه ارت با سرعت خیلی کمتر نسبت به ارت تستر کلمپی انجام می شود
- امکان اندازه گیری مقاومت چاه ارت در زیز زمین هایی که آرماتور بندی سرتا سری دارد امکان پذیر نیست
فیلم روش تست چاه ارت با دستگاه ارت تستر سیمی سه نقطه ای
-
تست چاه ارت با روش دو نقطه ای
در این روش یک سر سیم سبز ارت تستر به یک چاه ارت و دو سر دیگر ارت تستر به چاه دیگر وصل می شود مقاوت اندازه گیری شده مقاومت مجموع دو چاه ارت خواهد بود
-
تست چاه ارت به روش مرده
این روش در مواقعی استفاده میشود که امکان تست به دو روش کلمپی و سه سیمه امکان پذیر نباشد و بدلیل وابستگی زیاد آن به مقاومت ارت در سیستم TNC معمولاً امکان خطای تست در آن بالا میباشد لذا فقط باید زمانی از این روش استفاده کنیم که هیچ چاره ای نداشته باشیم در این روش سیم سبز دستگاه به چاه ارت و دو سیم دیگر به نول اصلی و یا به جایی که احتمال میدهیم مقدار مقاومت آن نسبت به زمین گسترده پاییترین مقدار است متصل می نماییم.
در این روش هر چقدر مقاومت نقطه ای که چاه ارت با آن تست می شود کمتر باشد خطای تست کمنر است .
تست چاه ارت به روش کلمپی
این روش از تست چاه ارت فقط و فقط در مواقعی استفاده میشود که ما سیستم مولتی ارت داشته باشیم یعنی تعداد زیادی چاه ارت که همگی به هم رینگ شدند و ما بخواهیم مقاومت یکی از چاه ها را تست کنیم . متاسفانه بیشتر همکاران بدلیل عدم اطلاع از این موضوع اقدام به تست چاه ارت با ارت تستر کلمپی می کنند که دستگاه مقدار اندازه گیری شده را چندین برابر نشان خواهد داد. از این روش بیشتر اداره برق برای اندازه گیری مقاومت چاه ارت تیر برق و یا در مجتمع های بزرگ صنعتی که دارای تعداد زیادی چاه ارت هستند کاربرد دارد.
ب- تست چاه ارت با ترانس ایزوله و ولت متر و آمپرمتر
در این روش دقیقا مراحل بالا انجام میشود با این تفاوت که نیاز به یک عدد ترانس ایزوله میباشد (لازم به ذکر است جهت جلوگیری از برق گرفتگی باید ولتاژ ثانویه ترانس پایین باشد) در این حالت یک سمت ترانس به برق شهر وصل میشود و سمت دیگر آن یک خروجی به سوند دوم و یک خروجی دیگر ترانس به چاه ارت وصل میشود.
حال یک عدد ولت متر را مابین سوند اول و چاه ارت قرار دهید و یک عدد آپرمتر هم بصورت سری در مدار اول (مابین چاه ارت و سوند دوم بصورت سری) قرار دهید حال ولتاژ خوانده شده مولتیمتر را بر جریان آمپرمتر تقصیم کنید عدد بدست آمده همان مقاومت چاه ارت شما خواهد بود.
نحوه تست چاه ارت متصل به سیستم ارت:
همانطور که میدانیم در صورتی که جاه ارت به سیستم ارت اصلی متصل باشد نمی توان تست دقیقی انجام داد چرا که بدلیل قرار گرفتن سوند ولتاژ دستگاه ارت تستر در محدوده سیستم ارتینگ اصلی ممکن است تست چاه ارت دچار خطای فاحشی شود.
از طرفی دیگر بدلایل مختلف نمی خواهیم چاه ارت را از سیستم ارتینگ اصلی جدا کنیم چرا که ممکن است تجهیزات موجو د در محل دچار آسیب شوند در این مواقع راه حل چیست؟
دستگاه های ارت تستری وجود دارند که دارای دو کلمپ جداگانه هستند با قرار دادن این کلمپها در جاهای مناسب در ورودی چاه ارت و سیستم ارتینگ اصلی می توان از ایجاد اینگونه خطاهای اندازه گیری جلوگیری نمود.
عواملی که ممکن است در تست چاه ارت موجب خطا شوند:
- اجسام فلزی دفن شده در خاک
- جریان الکتریکی سرگردان در زمین
- نزدیکی بیش از حد میل جریان به چاه ارت
- کالیبره نبوده دستکاه ارت تستر
- خطای اپراتور در زمان تست چاه ارت
- قرار دادن سوند های دستگاه در فواصل نامناسب
اجسام دفن شده چگونه باعث خطای اندازه گیری می شوند؟
همانطور که در ابتدای مقاله توضیح داده شد در زمان تست چاه ارت در روش سه نقطه ای دو عدد سونددر فاصله مساوی در زمین کوبیده می شوند که یکی از سوندها معروف به سوند ولتاژ و دیگری نیز سوند جریان میباشد.
در زمان اندازه گیری مقاومت چاه ارت ولتاژ ایجاد شده توسط دستگاه مابین چاه ارت و سوند اول ایجاد می شود و در زمان تست چاه ارت مقاومتی را که دستگاه ارت تستر تمایش می دهد از تقسیم این ولتاژ بر جریان عبوری از دستگاه به سمت چاه ارت بدست می آید.
حال اگر در این فاصله اجسام رسانای برق دفن شده باشد ولتاژ مابین چاه ارت و سوند اول کاهش پیدا کرده و در نتیچه دستگاه مقاومت پاییتری را نمایش می دهد
جریان الکتریکی سرگردان در زمین چگونه باعث خطای اندازه گیری می شوند؟
جریانی که دستگاه ارت تستر برای تست چاه ارت ایجاد میکند در حد چند میلی آمپر میباشد بنابراین اگر جریانی زیاد و یا میدانی مغناطیسی در اطراف این جریان عبوری از سوند دوم به سمت چاه قرار داشته باشد باعث اخلال در اندازه گیری شده و اندازه گیری مقاومت چاه ارت دچار خطا می شود.
کالیبراسیون دستگاه ارت تستر:
با توجه به اینکه تست چاه ارت باید با دقت بالایی انجام شود چرا که نداشتن چاه ارتی با مقاومت استاندارد خطرات جانی و مالی بالایی را موجب می شود لذا لازم است دستگاه های ارت تستر هر چند وقتی به مراکز کالیراسون ارجاع داده شود و برگه های کالیراسیون معتبر دریافت شود
نحوه کالیبره کردن دستگاه ارت تستر با مقاومتهای مشخص انجام میشود بطوری که این مقاومت ها که مقدار آنها دقیق بوده و مانند سنگ ترازو مقاومت مشخص شده ای دارند توسط دستگاه ارت تستر اندازه گیری می شوند
اگر مقاومتی را که دستگاه ارت تستر نمایش می دهد با مقاومتهای شاخص برابر باشد نشان از سلامت دستگاه ارت تستر بوده و برگه کالبیبراسیون را دریافت می نماید.
نکات مهم:
- اینکه تست چاه ارت باید حتماً توسطه پیمانکار چاه ارت و یا شخصی که که صلاحیت لازم را داشته باشد انجام شود و حتماً سعی شود تاییدیه وزارت کار نیز برای آن صادر شود تا در صورت بروز هرگونه حوادث جانی در مراحل قضایی ابرای شما حکم برائت صادر شود .
- در زمان اجرای سیستم ارتینگ باید دقت شود که مراحل کامل سیستم ارتینگ انجام شود برای آشنایی بیشتر مقاله (اجرای کامل سیتم ارت استاندارد ) را مطالعه بفرمایید.
قیمت و هزینه تست چاه ارت
1. اندازه گیری مقاومت چاه ارت و گواهی مقدار مقاومت آن درساختمان های مسکونی و تجاری
توضیحات: برآورد قیمت صدور این نوع تاییدیه بستگی به تعداد چاه ارت دارد.
قیمت: تماس با شرکت صاعقه الکتریک طاها.
2. تست چاه ارت و صدور تاییدیه در شهر بازی و مراکز تفریحی
توضیحات: برآورد قیمت صدور این نوع تاییدیه بستگی به تعداد چاه ارت و تعداد دستگاه های شهر بازی دارد.
قیمت: تماس با شرکت صاعقه الکتریک طاها.
.تست و سنجش سیستم ارتینگ و صدور تاییدیه وزارت کار در کارخانجات صنعتی
توضیحات: برآورد قیمت صدور این نوع تاییدیه بستگی به تعداد چاه ارت و تعداد انشعابات الکتریکی در کارخانجات صنعتی دارد.
(انشعاب: تابلوهای برق، دستگاه های الکتریکی و …)
قیمت: تماس با شرکت صاعقه الکتریک طاها.
نکات مهم و اساسی در تست چاه ارت
- در تست چاه ارت سوند های تست باید در فاصله های مساوی و حداقل 5 متری نصب شود
- سوندهای تست باید در امتداد هم و در یک خط مستقیم نصب شود
- جهت جلوگیری از خطا بعد از نصب سوند ها و قبل از اندازه گیری مقاومت چاه ارت مقداری آب نمک بر روی سوند ریخته شود
- سوند ها در حوزه مقاومت چاه ارت های دیگر قرار نگرفته باشد (در صورتی که تست چاه ارت بصورت مستقل نباشد.)
- در صورتی که تعداد چاه های ارت و سیستم همبندی بصورت کلی تست میشود رعایت فاصله زیاد در زمان نصب اولین سوند بسیار مهم است.
سوالات متداول
چرا هر چقدر اهم چاه ارت پایینر باشد بهتر است؟
عملکرد سیستم های حفاظتی بالاتر رفته و ولتاژ تماس کمتر شده در نتیجه خطرات جانی کمتر و امکان خسارات مالی و آتش سوزی کمتر می شود.
مقدار تست چاه ارت مورد تایید وزارت کار چقدر است؟
مقدار مقاومت چاه ارت جهت اخذ تاییدیه وزارت کار 2 اهم است.
تست باکس ارت چیست و چه کاربردی دارد؟
جعبه ای جهت دسترسی آسان به چاه ارت و یا شبکه ارت بوده و به منظور تست و اندازه گیری چاه ارت و سیستم زمین به کار می رود. تست باکس ارت در نوع دیواری و دفنی نصب می گردد که به نوع دفنی آن حوضچه ارت نیز گفته می شود. تست باکس در ابعاد ۱۵*۲۵ تولید می گردد و از جنس ورق آهنی با رنگ الکترو استاتیک است. تست باکس ارت قابل استفاده در فضای آزاد می باشد و برای خروجی های سبک و تست چاه ارت کاربرد دارد. ارتفاع نصب تست باکس ارت به اندازه 1/5 متر بالاتر از کف تمام شده می باشد.
تست چاه ارت با روش کلمپی در چه مواقعی کاربرد دارد؟
تست ارت با روش کلمپی برای جاهایی کاربرد دارد که تعداد چاه های ارت زیادی دارند و مقاومت رینگ کل سیستم به سمت صفر میل می کند در این حالت باید کلمپ دستگاه ارت تستر را زیر چاه ارت (مابین چاه ارت و رینگ) قرار دهیم در این حالت عددی که دستگاه نشان میدهد مجموع مقاومت رینگ کل سیستم ارت و چاه مربوطه میباشد . بدیهی است هر چقدر مقاومت رینگ بالاتر باشد خطای اندازه گیری بیشتر میشود.
تست چاه ارت با روش سه نقطه ای در چه مواقعی کاربرد دارد؟
در مواردی که بخواهید یک حلقه چاه ارت را تست کنید و فضای کافی (حداقل 10 متر ) برای کوبیدن سوند دستگاه وجود داشته باشد از روش تست سه نقطه ای استفاده میشود لازم به ذکر است اگر اندازه گیری بطور دقیق انجام شود این روش یکی از دقیق ترین روشهای تست چاه ارت میباشد
در زمانی که دو حلقه چاه ارت داشته باشیم فضای کافی برای تست سه نقطه ای نباشد راهکار چیست ؟
در این مواقع شما یک حلقه چاه ارت را که فضای کافی برای تست سه نقطه ای دارد را با روش سه نقطه ای تست نمایید و سپس مقاومت دو چاه را با روش دو نقطه ای اندازه گیری کنید . حال اگر مقاومت چاه اندازه گیری شده با روش سه نقطه ای را از مقاومت مجموع کم کنید مقاومت چاه دوم مشخص می شود
آیا دستگاه تست چاه ارت می تواند خطا داشته باشد ؟
اگر دستگاه تست چاه ارت از برندهای معروفی مانند هیوکی و یا کیوریتسو باشد به ندرت دچار خطای اندازه گیری میشود ولی برای اطمینان می توان از شرکتهایی که کالیبراسیون انجام می دهند سالی یکبار دستگاه خود را کالیبره نمایید.
نظرات
بسیار مطلب مفیدی بود ممنون از شما